XX. mendeko Euskararen Corpus estatistikoa
Testuingurua
Modu berean, arnasketa-arazorik gabeko pertsonen kopurua kalkula genezake.
Bilbotarren % 30 eta donostiarren % 90 izango dira. Hau da, (bilbotarren) % 25aren % 30 eta (donostiarren) % 75aren % 90.
Guztira:
Arnasketa-arazorik gabeko pertsonak guztira:
0.075 + 0.675 = 0.75 (% 75ek ez du arnasketa-arazorik)
Logikoki, arnasketa-arazoak dituztenen eta ez dituztenen arteko batura % 100 da.
Orain, aurreko biak nahastuko dituen hirugarren galdera bat planteatuko dugu. Arnasketa-arazo nabariak dituen pertsona batekin topo egin dut. Bilbotarra izateko probabilitatea zenbatekoa da?
Bilbotarrek arnasketa-arazo gehiago dituzte baina gutxiago dira, donostiarrek arazo gutxiago dituzte baina gehiago dira. Nola nahastuko ditugu kontzeptu biak?
Bayesen teorema aplikatu aurretik, sarrera bikoitzeko ondorengo taula eraikitzea egokia izaten da, bertan bilbotar edota donostiar izatea eta arnasketa-arazoak izatearen portzentaia edo probabilitatearekin konbinatzen dugularik.
Taula honetako balioak betetzea oso erraza da. Badakigu zenbat diren bilbotarrak eta zenbat donostiarrak (% 25 eta % 75, hurrenez hurren).
Arazoak dituztenen (% 25) eta arazorik gabekoen (% 75) kopuru osoak ere oraintxe kalkulatu ditugu.
Laukiak ere osa ditzakegu, donostiarren % 10ek (totalaren % 7.5) eta bilbotarren % 70ek (totalaren % 17.5) arnasketa-arazoak dituela bai baitakigu. Ondorengo taula osatuko dugu, bada:
Arnasketa-arazoekin; Arnasketa- arazorik gabe / BILBOTARRAK / DONOSTIARRAK / GUZTIRA
Behin taula osatu ondoren, gogora dezagun zein galdera erantzuten ari garen: Arnasketa-arazoak dituen pertsona batekin topo egin dut. Bilbotarra izateko probabilitatea zenbatekoa da?
Orain errazago daukagu. Arazoak dituela dakidanez, lehenengo zutabean egongo da, arnasketa-arazoak dituztenen % 25aren artean.
Kasu posibleak, jada, ez dira taldeko guztiak, lehen zutabekoak bakarrik baizik. Eta aldeko kasuak, bilbotarra izatea eta arnasketa-arazoak edukitzea, hau agerikoa dela esaten baitidate, 0.175ekoa (% 17,5) da.
Beraz, eskatutako probabilitatea hau izango da:
P(A)= Aldeko kasuak / Kasu posibleak =
Ondorioz, talde honetan zoriz pertsona bat hautatzen badugu, bilbotarra izateko probabilitatea % 25ekoa da, baina arnasketa-arazoak dituela baldin badakit, probabilitatea % 70era igotzen da.